Evsel ve endüstriyel atıklar, yer altı kaynaklarının bilinçsiz kullanımı, zirai ilaç atıkları nedeniyle kirlenen, geri dönüşüm tesisinden salınan atıkla pembe ve kırmızı renklerde akmasıyla gündeme gelen Ergene Havzası’nın temizlenmesi için çalışmalar yürütülüyor.
Istranca (Yıldız) Dağları’ndan doğup 283 kilometre boyunca Saray, Çerkezköy, Çorlu, Muratlı (Tekirdağ) Babaeski, Pehlivanköy (Kırklareli), Hayrabolu (Tekirdağ) Uzunköprü ve Meriç (Edirne) ilçelerinden geçerek İpsala’da Meriç’le birleşip Ege’ye dökülen Ergene Nehri, kaynağından döküldüğü yere kadar debisinin 4 katına çıkıyor.
İrili ufaklı 7 kolu olan ve büyük bölümü bölgede sanayileşmenin en fazla olduğu Tekirdağ sınırları içerisinden geçen Ergene Nehri, plansız sanayileşme, evsel ve endüstriyel atıklar, yer altı sularının bilinçsiz ve aşırı kullanılması, zirai kirlilik, arıtmaya tabi tutulmaksızın atık deşarjları nedeniyle kirleniyor.
Bazı firmaların ise özellikle gece ve yağmurlu günlerde atıklarını havzadaki akarsulara gizlice saldıkları iddia ediliyor. Bunlardan tespit edilenlere ilgili kanun maddesince ceza uygulanıyor, bazılarının faaliyetleri durduruluyor.
ÇORLU DERESİ ATIKLAR NEDENİYLE PEMBE VE KIRMIZI TONDA AKMIŞTI
Geçen hafta da Ergene Nehri’nin kollarından Çorlu Deresi, bir geri dönüşüm tesisinin, çektiği boru hattıyla dereye atıklarını salması nedeniyle kırmızı ve pembe tonlarında akarak gündeme gelmişti.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, bu kapsamda kirliliğe sebep olduğu tespit edilen işletmenin faaliyetinin durdurulduğunu ve lisans kapsamı dışında atık alımı yapmasından dolayı 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun ilgili maddelerine göre cezai işlem uygulanacağını açıklamıştı.
TEMİZLENMESİ İÇİN PLANLI ADIM
Uzun süredir kirliliğiyle gündeme gelen Ergene Havzası için 2006 yılında Çevre Yönetim Master Planı, 2009’da Çevre Düzeni Planı hazırlandı.
Ergene’nin kirlenmesinin önüne geçilmesi ve temizlenmesi için en büyük adım, 2011 yılında adına “Şafak Harekatı” da denilen Ergene Havzası Koruma Eylem Planı’yla atıldı.
Dere yataklarının temizlenmesi, evsel atıkların arıtılması için tesislerin DSİ tarafından yapılması, Islah OSB’ler kurulması, sanayide daha az su kirletici ham madde kullanılması gibi önlemleri içeren planın büyük bölümü tamamlandı. Havzada 2011 yılında “Kimyasal oksijen ihtiyacı” parametresi 800 miligram/litre ölçülürken şu anda 200 – 250 miligram/ litre seviyelerine düştü, hedef 50 miligram/litre olarak belirlendi.
Eylem planı kapsamında dere yatakları temizlendi, Çorlu, Çerkezköy, Muratlı, Malkara, Saray, Hayrabolu, Kırklareli, Pınarhisar, Vize, Babaeski, Uzunköprü, Keşan evsel atık arıtma tesisleri tamamlandı.
Marmara Derin Deniz Deşarj Sistemi ile kıyıdan yaklaşık 4,5 kilometre uzaklıkta Marmara Denizi’nin yaklaşık 47,5 metre derinliğine deşarj sağlanarak havzadaki suların temiz akmasının sağlanması planlanıyor.
ÇALIŞMALARIN YÜZDE 84’Ü TAMAMLANDI
Tekirdağ Valiliği koordinesinde kurulu Ergene Derin Deniz Deşarj AŞ Genel Müdürü Mehmet Ceyhan, AA muhabirine, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen “Ergene Havzası Koruma Eylem Planı” çerçevesinde yürütülen çalışmaların yüzde 84 tamamlandığını söyledi.
Ceyhan, şu ana kadar havzada yer alan belediyelere ait 12 atık su arıtma tesisinin tamamlandığını, bunun yanı sıra eylem planı çerçevesinde yapılması planlanan 5 sanayi atık su arıtma tesisinden üçünün de bittiğini belirtti.
Plan çerçevesinde yapımına devam edilen Velimeşe Atık Su Arıtma Tesisinin Türkiye’nin en büyük sanayi atık su arıtma tesisi olduğuna vurgu yapan Ceyhan, “Ergene Havzası Koruma Eylem Planı hiçbir aksaklık olmadan devam ediyor. Belediyelerin atık su arıtma tesisleri de bu eylem planı ile birlikte çalışıyor. Bunlardan 12 tanesi belediye arıtması, 5 tanesi de sanayi arıtması. Bu sanayi arıtmalarından Velimeşe Atık Su Arıtma Tesisi, Türkiye’nin en büyük sanayi atık su arıtma tesisi olma özelliğine sahip. Beş sanayi atık su arıtma tesisinden 3 tanesi tamamlanmış bulunmaktadır. Ergene-1 Atık Su Arıtma Tesisi de yüzde 95 seviyesinde. 2018’in sonuna kadar tamamlamayı planlıyoruz. DSİ marifetiyle yapıldı, tamamı bitti.” diye konuştu.
Biten sanayi atık su arıtma tesislerinden güzel sonuçlar aldıklarını aktaran Ceyhan, “Beş sanayi atık su arıtma tesisinden 3 tanesi bitti. Bitenler arasında yer alan Muratlı Atık Su Arıtma Tesisi’nden çok güzel sonuçlar aldık. Burada arıtılan atık suların renk parametresinde ciddi azalmalar görüyoruz. Bu tesis yüzde 90’ının üzerinde bir verimle çalışmaya devam ediyor.” ifadelerini kullandı.
“PROJE GELECEK YIL TAMAMLANACAK”
Eylem planı çerçevesinde yapılan çalışmalara değinen Ceyhan, şu bilgileri verdi:
“Projemizin normal süresi 2019’da bitiyor. Biz bunu daha erkene alabilmek için hızlı bir süreç yürüyoruz. Bizim burada en önemli sorunumuz mevsim değişiklikleri. Karada çalıştığımız gibi deniz altında çalışıyoruz. Deniz kazılıyor, boru döşeniyor ve üzeri kapatılıyor. Bu çok zor bir iş. Rüzgarın az olduğu havaya göre hareket ediyoruz.
Projenin tamamı yüzde 84 seviyesinde tamamlandı. 16 tane büyük şantiyemiz var. Bunlardan yaklaşık 10’u bitmiş durumda. 2019’a geçişte 5-6 şantiyemiz kalmış olacak. Bu 5-6 şantiyemiz tamamlandığında da tüm projemiz 2019’un ortalarında bitmiş olacak. Bazı etaplarda yüzde 100 tamamlandı. Mesela Ergene-2 Atık Su Arıtma Tesisi, Çorlu-1 Atık Su Arıtma Tesisi ve Muratlı Atık Su Arıtma Tesisi yüzde 100 tamamlanmış bulunmaktadır. Deniz deşarjı kısmı da yüzde 90 tamamlanmış durumda.”
TEKİRDAĞ (AA)
