Aikido, Uzakdoğu dövüş sanatları arasında, özellikle savunma tekniklerinin öğrenildiği bir spor dalı.
Aikido yapanlar kimseye yumruk veya tekme atmaz, ama kimsenin de onlara yumruk veya tekme atmasına fırsat vermez (Bir Aikido, Kickbox karşılaşmasının videosu: https://www.youtube.com/shorts/UfIJaNns0ic?feature=share).
Aikidocu kendisine saldıranları bir şekilde yere düşürerek etkisiz hale getirir.
Aikido sadece bir spor değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesi de sunan bir öğretidir.
Ai-Ki-Do hecelerinin karşılığı olan ideogramlar, sırasıyla uyum, yaşam enerjisi / ruh, yol anlamlarına gelir.
Bu üç heceyi “ruhları buluşturan yol” şeklinde yorumlayanlar bile var.
Sevgili arkadaşım Dr.Fehmi Aydoğan’ın Aikido derslerine üç kere katıldım.
Howard Gardner’in Çoklu Zeka Teorisine göre “Kinestetik” zekam düşük olduğu için, Aikido hereketlerini beceremedim, ama Aikido öğrenme arzusu hep içimde kaldı.
Aikido adımları yeni başlayanlara çok karmaşık ve akılda tutulması zor görünüyor.
Bu hareketleri otomatik hale getirmek için saatlerce, yıllarca usanmadan alıştırma yapmak gerekiyor. İnternette, Aikido eğitiminde, kurucu Büyük Üstad Morihei Ueshiba’nın oluşturduğu sıradan bahseden bir yazıya rastladım (*).
Öğretmenlikten gelen alışkanlıkla, konu başlıklarını gösteren bir ders planına benzeyen yazı hoşuma gitti.
Yazıda, en yaygın bazı tekniklerin kısa tanıtımları yapılıyor.
Kolay anlaşılsın diye yazıya ilgili videoları da ekledim.
Aikidonun Temelleri
“Birçok farklı aikido tekniği (Waza) bulunuyor.
Bunları öğrenmek ve doğru şekilde uygulamak için bir partner gerekir.
Aikido teknikleri çoğunlukla iki kategoriden birine girer: tutma ve fırlatma teknikleri.
Genel olarak, saldıran ve tekniğin yapılmasına yardımcı olan kişiye Uke, tekniği uygulayarak kendini savunan kişiye Nage denir.
Her iki pozisyon da aikido eğitiminin temelidir, çünkü her birey diğerinin hareketlerine uyum sağlamayı öğrenir.
Çoğu aikido tekniği savunmaya yönelik hareketlerdir.
Nage, Uke’den uzaklaşmaya çalışır, saldırının merkez çizgisinden kaçınır ve Ukenin momentumunu ona karşı kullanır.
Uke, hem Nage’ye hem de çevresindeki ortama dikkat ederek tekniği güvenli bir şekilde uygular.
Tüm Aikido öğrencileri ileri aşamalara geçmeden önce düzgün, yaralanmadan, güvenli bir şekilde düşmeyi öğrenmelidir.
Ukemi denen düşme, takla veya yuvarlanma hareketi, genellikle öğrencilerin uygulayacağı ilk tekniklerden biridir.
Uygun Ukemi, Uke’nin düşüşü vücuduna dağıtmasını ve genellikle sırt üstü yuvarlanmasını gerektirir.
Video: https://youtu.be/cIiQahBpZrA?si=9GFXmqBpWRzCcbcm
Aikido Tutma, Saldıranı Etkisizleştirme Teknikleri
Uke, Nage ve Ukemi’yi anlayan öğrenciler temel yakalama, tutma, etkisizleştirme tekniklerini (Katame Waza) uygulamaya hazırdır.
Aşağıda “ilk teknik”, “ikinci teknik” vb. olarak Japonca sayılarla anlatılan teknikler her Aikido çalışma salonunda farklı bir sırayla öğretiliyor olabilir.
Ancak bu serideki tüm teknikler ilk adım olan Ikkyo’ya dayanır.
Ikkyo
Bu, Aikidonun kurucusu Büyük Üstad Morihei Ueshiba tarafından oluşturulmuş teknikler serisinin ilk ve en temel olanıdır.
Ikkyo sırasında Nage, bir elini saldırganın dirseğine, diğerini bileğine yakın bir yere koyarak Uke’yi kontrol eder, çevirir ve yere düşürür.
Video: https://youtu.be/SVdY3AwlH_w?si=oGWVs4cnR8ssV-Qf
Nikkyo
O-sensei tarafından belirlenen ikinci aikido tekniği, en rahatsız edici olanlardan biridir.
Nikkyo, Nage’in geri adım attığı ve orta çizgiden çıktığı, ardından Uke’nin kolunu ve bileğini içeri doğru tuttuğu, döndürdüğü ve sıkıştırdığı bir bilek kilididir.
Ortaya çıkan baskı ve rahatsızlık Uke’yi doğal olarak yere doğru zorlar.
Video: https://youtu.be/ummLn3M_Sk8?si=5z0shpFWqtsunV4F
Sankyo
Üçüncü aikido kontrol tekniği de bir bilek kilididir.
Ikkyo’ya benzeyen Sankyo, Nage’in önce Uke’nin kolunu bileğinden ve dirseğinden yakaladığı temel bir sabitleme hareketidir.
Daha sonra, Nage kolun altına uzanır ve Uke’nin avucunu tutar, yukarı kaldırır, geri adım atar ve Uke’yi döndürür, ardından Uke’yi sabitlemek için minderin üzerinde hareket ettirmeden dışarı doğru iter.
Video: https://youtu.be/u71nroaAXnM?si=wIwWHkSwhLB9g10j
Yonkyo
Bu teknik Sankyo’ya benzer. Yonkyo sırasında Nage, Ikkyo’yu başlatır ve Uke’nin ön kolunun alt tarafını bulur. Nage daha sonra işaret parmağının Uke’nin başparmağının hizasındaki sinire yerleştirir ve dirseğini mindere doğrultarak Uke’nin dengesini bozmak için baskı uygular.
Video: https://youtu.be/ksGerDJYcc8?si=bpeEDZHKBr0Z67L5
Gokyo
Beşinci aikido kontrol tekniği, bıçakla yaklaşan bir rakibi etkisiz hale getirmek için kullanılır.
Gokyo temelde dirsek kilidine dönüşen ters bir Ikkyo’dur.
Video: https://youtu.be/b3MGSYIzUFw?si=DPMK0G_9Bse_YmQs
Aikido Fırlatma Teknikleri
Aikido’da birçok fırlatma tekniği (Nage Waza) vardır.
Her bir partnerin yaralanmayı önlemek için diğerine dikkat etmesi özellikle önemlidir.
Nage Waza’nın iki yaygın biçimi, irimi nage ve şiho nagedir.
Irimi Nage
Ayrıca Giriş Atışı olarak da bilinen bu temel teknik, her aikido salonunda öğretilir. İrimi Nage sırasında, Nage önce Uke’nin hareketine karışır ve arkasında çevrimdışı hareket eder. Daha sonra, Nage elini Uke’nin boynunun arkasına koyar, içeri adım atar ve ağırlığını bırakıp aşağı iterken 180 derece döner, ardından Uke’yi diğer taraftan minderin üzerine kaldırır ve bırakır.
Video: https://youtu.be/KihiVy0in4E?si=7u3lPzDOZdMNTJgg
Shiho Nage
Bu, Dört Yönlü Atış anlamına gelir. Shiho Nage yaparken, Nage önce Uke’den 90 derece çevrimdışı adım atar, ardından Uke’nin bileğini alır ve adım atmadan, 180 derece dönmeden ve kesmeden önce bir kılıç gibi yukarı kaldırır.
Video: https://youtu.be/T9vWR7EdQdM?si=C3mXNoM4wKmnr_Zp
Diğer Aikido Teknikleri
Çeşitli Aikido tekniklerine aşina olmak için yıllarca pratik yapmak gerekir.
Katame Waza ve Nage Waza’nın yanı sıra, diz yürüyüşü ve ileri ve geri yuvarlanmalar da bulunur.
Ayrıca, Aikido öğrencileri gelen bir saldırının yönünü değiştiren vücut değişikliklerini de öğrenirler.
Son olarak, Suwariwaza, oturma veya diz çökme pozisyonunda gerçekleştirilen temel tekniklerdir.
Notlar:
Videolarda açıklamayı yapan İngilizce konuşuyor ama hareketlerini Aikido’ya özgü Japonca sözcüklerle ifade ediyor.
Bu sözcüklerin listesi:
İrimi : bir ayağın öne atarak rakibe doğrudan yaklaşmak
Ura: geri, rakibin arkasına
Tenkan: 180 derece dönüş
Gyaku hanmi: Uke ve Nage’nin zıt ayaklarının önde olduğu duruş
Kaiten nage: dönüşle fırlatmak
Kata tori: omuzdan tutmak
