Mahallelerde oluşturulacak “Komşuluk Birlikleri” kooperatif şeklinde örgütlenebilir.
NEDEN ÖNEMLİ?
Kooperatifler yalnızca ekonomik hedefleri olan kuruluşlar değil, sosyal ve kültürel hedefleri de bulunan, bu yönüyle de topluma hizmet eden kuruluşlardır.
Kooperatifler:
Demokratiktir.
Yardımlaşma ve dayanışma esaslıdır.
Sorumluluk taşımayı, üstlenmeyi gerektirir.
Eşitlikçidir.
Doğruluğu, dürüstlüğü savunur.
Şeffaftır, hesap vermeye hazırdır.
Etik değerler gözetilir.
Ortaklar, sosyal sorumluluk sahibidir ve diğerlerini gözeten, koruyan bir yapı sergilerler.
Bu değerler “Komşuluk Birlikleri” için aranan değerlerle örtüşmektedir.
DETAYLAR
“Mahalle kooperatifleri” kavramı ilk defa, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden Prof. Dr. İmam Bakır Kanlı tarafından 2016 yılında yayınlanan bir makalede ortaya atılmıştır.
Komşuluk birlikleri ilk aşamada esnek gruplar olsa da zamanla, dernek, şirket, kooperatif gibi bir tüzel kişiliğe kavuşmaları yararlı olabilir.
Bu yazıda, Prof.Dr. Kanlı’nın makalesinden alıntılar yaparak, mahalle kooperatifleri ile komşuluk birliklerini ilişkilendirmeye çalışacağım.
Uluslararası Kooperatifler Birliği , kooperatifleri, ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve isteklerini, ortaklaşa sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen bir kuruluş yoluyla karşılamak üzere, gönüllü olarak bir araya gelen kişilerin oluşturduğu özerk bir yapı olarak tanımlıyor.
Kooperatifler; farklı konu ve hizmet sunum çeşitleriyle, sürdürülebilir gelişmenin ilk yönetim kademesi olan mahallelerde kurulacak komşuluk birlikleri ile bütünleşebilir.
Ortaklık anlayışına dayalı bir taban hareketi olarak, mahalle kooperatifleri ve komşuluk birlikleri, sosyal, ekonomik, kültürel ve çevresel bağlamda insanların mutlu olabileceği, yaşanabilir mekânların oluşumuna olumlu etki yapabilirler.
Mahalle kooperatifleri şeklinde organize edilmiş komşuluk birlikleri, yerel halk arasında yardımlaşma ve dayanışma bilincinin oluşumuna katkı sağlayacak, yerel düzeyde eğitim seviyesini yükseltecek bir ‘toplumsal dönüşüm projesi’ olarak görülebilir.
Mahalle artık bugün fiziksel bir alan olmaktan öte; sosyolojik, kültürel ve ekonomik boyutları olan canlı bir organizma olarak algılanmakta ve buna göre tanımlanmaktadır.
Bu yapının sürdürülebilirliği, ülkenin sürdürülebilirliği ile neredeyse eşdeğer olarak görülmektedir.
BİR MAHALLE KOOPERATİFİ NE GİBİ HİZMETLER SUNABİLİR?
1-Ekonomik Hizmetler: Alışveriş Merkezi, Sigorta “Zarar Karşılama”, Bankacılık, Mikro Kredi, “Para Vakıfları”
2-Sosyal Hizmetler: Sağlık, Spor, Kreş, Çocuk , Yaşlı, Engelli Bakımı, Yardımlaşma ve Dayanışma, İnsan Kaynakları .
3-Eğitim Hizmetleri: Anaokulu, İlkokul Eğitim, Ortaokul Eğitim, Meslek Edindirme, “Yaşam boyu eğitim ve öğrenme” ilkesince yetişkin eğitimleri
4-Kültürel Hizmetler: Sinema, Tiyatro, Sergi, Kütüphane, Müze, Müzik
5- Teknik Hizmetler: Bilgi Teknolojileri, Altyapı Bakım ve Onarım, Emlak, Bina Bakım ve Onarım, Güvenlik
BİR KOOPERATİF NASIL KURULUR?
Bir kooperatif en az 7 ortak tarafından imzalanacak ana sözleşme ile kurulur.
Ana Sözleşmenin hazırlanması imzalanması ve tasdiki, Bakanlığa veya İl Müdürlüğüne verilecek dilekçe ve eklenecek belgeler, Bakanlık veya İl Müdürlüğünün yapacağı inceleme ve izin, kuruluş için kooperatifin tescil ve ilanı, taahhütname, sicil müdürünün yapacağı inceleme, tescil ve ilan edilecek hususlar, sicil tasdiknamesinin alınması, ilan gibi adımlar Ticaret Bakanlığının sitesinde detaylı olarak anlatılıyor.
KAYNAKLAR
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1022946
https://cyy.hacibayram.edu.tr/documents/article/3/25/3/1_kanli.pdf
https://ticaret.gov.tr/kooperatifcilik/kooperatif-nasil-kurulur
https://www.habertrak.com.tr/kose-yazisi/mahalle-birlikleri-muhtarlara-bir-oneri-h128622.html
